(Bron van dit artikel NU.)
Premier Mark Rutte zet de deur toch open om leningen uit het nog op te richten Europees herstelfonds om de coronacrisis te bestrijden, om te zetten in subsidies of giften. Daar moeten dan wel ferme hervormingen tegenover staan die onder andere door de Nederlandse overheid gecontroleerd moeten worden. Rutte ziet het daarom somber in dat er aankomend weekend op de EU-top een akkoord komt.
“Wij zijn nog steeds alleen maar voor leningen”, zei Rutte dinsdag tijdens een Kamerdebat over de aanstaande EU-top. “Maar als landen toch willen weten wat de weg naar subsidies is, dan moet ik kunnen uitleggen aan het Nederlandse parlement en aan de Nederlandse burgers dat in ruil daarvoor fundamentele hervormingen plaatsvinden die tot nu toe stil hebben gelegen.”
De Tweede Kamer kwam speciaal terug van zomerreces om de premier een opdracht mee te geven als hij de regeringsleiders van de andere EU-lidstaten vrijdag en zaterdag ontmoet in Brussel. Op de agenda staat de invulling van het Europees herstelfonds van 750 miljard euro en de meerjarenbegroting voor 2021-2027 waarbij het vooralsnog om 1.100 miljard euro gaat.
De aandacht ging vooral uit naar het herstelfonds, en dan vooral het deel dat uit subsidies en giften bestaat. Rutte, en daarvoor minister Wopke Hoekstra van Financiën, heeft altijd volgehouden dat daar geen sprake van kan zijn en er alleen gesproken kan worden over leningen, maar komt daar daags voor de top op terug.
Strenge voorwaarden aan subsidies in plaats van leningen
Tegelijkertijd tempert de premier de verwachtingen van een akkoord. Want als er al subsidies in de plaats van leningen komen, dan moeten daar strengere voorwaarden aan worden verbonden. Die zijn al door de Europese Commissie opgeschreven in de zogenoemde landenspecifieke aanbevelingen, een jaarlijks terugkerend lijstje met suggesties vanuit Brussel voor alle lidstaten.
Daar verwacht Rutte de problemen. Want de hervormingen, vooral op de arbeidsmarkt en de pensioenen, moeten worden getoetst door de lidstaten. “Dat is een soevereiniteits moment”, zei Rutte daarover. “De vraag is hoe hier nationale regeringen en parlementen een grote rol in gaan hebben.”
Dat die rol er moet zijn, is voor Rutte volstrekt logisch. “Als je leningen omzet in subsidies, is het niet raar dat je daar als lidstaat bij betrokken wil zijn.”
Rutte werd ‘niet vrolijk’ van gesprekken met EU-collega’s
De afgelopen weken heeft Rutte meerdere keren met zijn EU-collega’s overlegd. De Franse president Emmanuel Macron kwam naar Den Haag en Rutte bezocht onlangs bondskanselier Angela Merkel in Berlijn. Maandag ontving Rutte de Spaanse premier Pedro Sánchez voor een werklunch op het Catshuis, in de avond was het de beurt aan de Portugese premier António Costa.
Bij die laatste bezoeken ging het volgens Rutte vooral over wat die landen kunnen bieden als er sprake is van subsidies. Dat is volgens hem ook het nadeel van het herstelfonds zoals het er nu ligt.
“Ik ben gisteren met Sánchez en Costa tot in detail door hun nationale hervormingsvoorstellen gegaan. Dat is natuurlijk idioot.”
Rutte werd uiteindelijk “niet vrolijk” van de gesprekken. Hij proefde te veel weerstand tegen de strenge voorwaarden. “Dan val je vanzelf weer terug op de leningen.”
“De kans dat het lukt, zie ik heel somber in”, aldus de premier.
[zombify_post]
0 Comments